آشنایی با سنگ تراورتن ، سنگ مرمر و سنگ چینی
سنگ تراورتن
تراورتن محصول چشمه های آهک ساز قدیمی هستند، که به صورت پهنه های نسبتا وسیعی دیده میشوند.در اغلب موارد لایه ها در ذخایر تراورتن افقی اند و یا با شیب ملایمی، که تابع مورفولوژی سطح زمین است، قرار گرفته اند . به طوری که در بعضی موارد ذخایر عظیمی را در پهنه های وسیعی تشگیل میدهند. مثل معادن عظیم آذر شهر و محلات، تراورتن سفید در صورتی که رنگ آن به صورت یکنواخت سفید بوده و رگچه های رنگی و خلل و فرج یکنواخت داشته باشد، از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.فروش سنگ تراورتن معادن محلات که از نظر مرغوبیت بینظیرند، از اینگونه اند .البته وجود رگچه های رنگی ناشی از آلودگی به اکسیدهای آهن در تراورتن های سفید ، ممکن است به سنگ زیبایی خاصی بدهد.
سنگ مرمر
در مرمر یا انیکیس، از نظر کانی شناختی، کربنات کلسیم به صورت آراگونیت است. مرمر نظير تراورتن محصول عملكرد چشمه هاي آبگرم قديمي مي باشد و معمولاً لايه هايي در ميان لايه هاي تراورتن و ساده مي شود.
در فرآيند كارآئي چمشه هاي آبگرم، اگر افت دماي آب كند باشد آراگونيت بوجود مي آيد و اگر افت دما به تندي صورت گيرد، تراورتن تشكيل ميگردد.
در ايران به سنگ حاصل از آراگونيت مرمر مي گويند و نام تجارتي انواع رنگي آن انيكس است. وجود رنگ های سبز، لیمویی،زرد و غیره در این سنگ ها سبب میشود که این سنگ ها بعد از سایش بعنوان یک سنگ زینتی لوکس مطرح باشند.مصرف عمده مرمر درپوشش دیواره های سرویسهای لوکس، دکوراسیون داخلی ساختمان، مجسمه سازی و میزهای سنگی میباشد.آخرین مصرف آن ساخت کاشی از مرمر است.
معادن مرمر دورک یا بورق وسفید کوه در استان یزد ومعدنی در ناحیه موته، از معادن بالفعل کشور میباشند.این ذخایر به صورت لایه هایی در بین تراورتن ها دیده میشوند.
از معادن بالقوه کشور میتوان به معدن ذیل اشاره نمود :
معادن اسفند و تلنگویه سیرجان، ده رستم کرمان، آب باریک ،آذرشهر، عباس آباد جلفا و غیره.
کل ذخایر مرمر ایران ۵۰۰ هزار تن برآورد شده است.
سنگ چینی
مرمريت درشت بلور، سفيد يا خاكستري روشن تا كرم را اصطلاحاً “سنگ چيني” مي نامند. چيني ها به صورت سنگهاي متامورف سفيد، خاكستري و رنگي، با تبلور دوباره، درخشندگي و شفافيت خاصي دارند. اين نوع سنگها كه از متامورفيسم سنگهاي آهكي اوليه حاصله شده اند، بر حسب درجه متامورفيسم و رشد كريستالها، ممكن است سنگهاي تزئيني مختلفي را با نامها و بافتهاي متفاوت ريز و درشت تشكيل دهند.
سنگ هاي چيني در ايران شامل سنگ آهک هاي دگرگونه مرمري شده و کاملاً باز بلورين ميباشند که عمدتاً داراي زمان پرکامبرين– پالئوزوييک بوده و تحت تاثير دگرگوني ناحيه اي و مجاورتي قرار گرفته اند . مناطق داراي پتانسيل ذخاير سنگ چيني در کشور ، مناطقي است که سنگ هاي دگرگونه پرکامبرين – پالئوزويک گسترش دارد ، که در اين ميان محور سنندج ـ کهنوج بيشترين پتانسيل ذخاير سنگ چيني کشور را در بردارد . لذا استان هاي لرستان ، فارس ، کرمان ، اصفهان در درجه اول اهميت و استانهاي کرمانشاه ، کردستان ، آذربايجان غربي ، خراسان رضوي ، اراک و همدان در درجه دوم قرار ميگيرد . ذخاير سنگ چيني از بالاترين ميزان ذخيره قطعي بعد از گرانيت و مرمريت در ايران برخوردارهستند.